Факс од Сараево: Зад ѕидините, со Ервин Рустемагиќ и Joe Kubert

“In 1945, we told the world, ‘Never again.’ In 1992, we forgot our promise.” [Fax from Sarajevo, 1996]

Можеби најдобрите стрип-изданија во поранешна Југославија доаѓаа од Загреб, но најдоброто списание за стрипови беше со седиште во Сараево. Strip Art е списанието кое го започнал Ервин Рустемагиќ на 3-ти ноември 1971 година, а наредната година ја основал и издавачката куќа Strip Art Features (SAF). Ова списание во далечната 1984 година ја доби и познатата Yellow Kid награда за најдобар странски издавач на стрипови. Седиштето на SAF, кое на почетокот на војната се наоѓало на периферијата на Сараево, било целосно уништено во бомбардирање, при што настрадала и исклучително-вредната колекција од околу 15.000 стрипови, помеѓу кои и “Prince Valiant” на Hal Foster од 1956 година, оригинални изданија на Doug Wildey, Joe Kubert, Warren Tufts, Sergio Aragones, George McManus, Alex Raymond, Alfredo Andriola, Charles Schultz, Mort Walker, John Prentice, Arturo del Castillo, Alberto Breccia, Andre Franquin, Maurice Tillieux, Hermann, Martin Lodewijk, Pierre Tranchand, Philippe Bercovici, Giorgio Cavazzano, Attilio Micheluzzi, и многу други. По ова, Рустемагиќ се преселува во Словенија и ја продолжува приказната на SAF која трае и ден денес.

Покрај “Sarajevo Tango” стрипот на Hermann Huppen – авторот на легендарниот Jeremiah и долгогодишен соработник и пријател на Ервин Рустемагиќ, животната приказна на Рустемагиќ беше инспирација и за “Fax from Sarajevo” на Joe Kubert – легендарниот стрип мејкер, добитник на многу награди, основач и претседател на Kubert школата за стрип и соработник на Рустемагиќ. За разлика од Sarajevo Tango каде Рустемагиќ е само еден од оние кои го инспирирале авторот и на кои им е посветен стрипот, и кој е пред се стрип за хипокризијата, инертноста и злочините на меѓународната заедница во БиХ, а е посветен на сите жртви на опсадата на Сараево, Fax from Sarajevo е целосно базиран на приказната на Рустемагиќ. Факсовите кои тој ги испраќал за време на војната до Joe Kubert и во кои раскажува за животот, ужасите на војната и како неговото семејството приживувало во опседнатото Сараево, го инспирирале креаторот на Tor и Hawkman да го создаде Fax from Sarajevo, првично издаден во тврд повез во 1996 година од Dark Horse Comics. Стрипот кој ги собра, помеѓу другите и Eisner Award и Harvey Award, чиј автор го доби своето место во Will Eisner Award Hall of Fame, и кој стана дел од збирките на стрипови кои мора да ги прочитате пред да умрете и со исклучително високи оценки на сите листи, Fax from Sarajevo е задолжително четиво за секој стрип-фанатик.

 

faxsarajevo-page-001 faxsarajevo-page-002 faxsarajevo-page-003 faxsarajevo-page-004 faxsarajevo-page-005 faxsarajevo-page-006 faxsarajevo-page-007 faxsarajevo-page-008 faxsarajevo-page-009 faxsarajevo-page-010 faxsarajevo-page-011